Praca Ariela Zielińskiego podejmuje temat niezwykle interesujący. Autor pragnie wyjaśnić przyczyny, znanego szerzej tylko na gruncie polskim, zjawiska odchodzenia wspólnot odnowy charyzmatycznej (najczęściej należących do ruchu Odnowy w Duchu Świętym) z Kościoła rzymskokatolickiego […]. Stanowi ona ważny krok na drodze do zmiany nierzetelnego obrazu nowych wspólnot zielonoświątkowych.
Z recenzji dr hab. Zbigniewa Paska
Przedmiotem badań Zielińskiego jest „specyficzny”, jak sam pisze, obszar między katolicyzmem a protestantyzmem, tradycjonalizmem a modernizmem i kulturą dominującą a kulturą mniejszościową […]. Książka jest godna polecenia studentom socjologii także z tego powodu, że Zieliński uprawia nieprzezroczystą etnografię […]. Wraz z publikacją tej książki pojawi się, moim zdaniem, ważna instrukcja postępowania badawczego.
Z recenzji dra hab. Tomasza Szlendaka
Ariel Zieliński, doktor socjologii, absolwent Zakładu Badań Kultury Instytutu Socjologii UMK w Toruniu. W swoich poszukiwaniach naukowych porusza się na granicy socjologii i antropologii społecznej, interesując się głównie światem religii. Wyrazem tych poszukiwań jest jego pierwsza książka Na straży prawdziwej wiary. Zjawiska cudowne w polskim katolicyzmie ludowym (2004) oraz inne publikacje. Działalność naukową łączy ze społeczną, pracując obecnie jako dyrektor Pomorskiego Biura Polskiej Akcji Humanitarnej w Toruniu.
Spis treści:
1. Wstęp. Religijność z wyboru w Polsce
1.1. Kłopoty ze współczesną duchowością. O religii i procesachmodernizacji
1.2. Czas przemian? Kościół rzymskokatolicki w Polsce w rzeczywistości pluralizmu światopoglądowego
1.3. Oblicza protestantyzmu
1.4. Cel i struktura pracy
2. Religia i konflikt. W okolice teorii
2.1. Kilka wstępnych założeń o naukach społecznych i rzeczywistości religijnej
2.2. Formy organizacji życia religijnego
2.3. Nowe ruchy religijne jako nowe ruchy społeczne. Szkic porównawczy
2.3.1. NRS i NRR – kwestie definicyjne
2.3.2. NRS i NRR – aspekty innowacyjności
2.3.3. NRS i NRR – próba połączenia perspektyw
2.4. Teorie ruchów społecznych a nowe ruchy religijne
2.5. Rynkowa teoria religii Rodneya Starka i Williama Bainbridge’a
2.5.1. Podstawowe założenia i pojęcia teorii
2.5.2. Powstawanie schizm religijnych
2.6. Religia i teorie konfliktu
2.6.1 Funkcjonalna teoria konfliktu Lewisa Cosera
2.6.2. Konflikt społeczny jako proces – syntetyczny model Turnera
2.7. Kategorie analityczne przyjęte w pracy, metody badawcze i przebieg badań
2.7.1. Podstawowe terminy i pojęcia używane w pracy
2.7.2. Schizma jako proces konfliktowy
2.8. Metodologia i przebieg badań
3. Schizmy wielkie, małe i te, do których nie doszło. W okolice historii
3.1. W stronę historyczno-porównawczego badania schizm
3.2. Schizmy w historii chrześcijaństwa
3.3. Ruch mariawicki
3.4. Kult Bożego Miłosierdzia
3.5. W stronę herezji, w stronę świętości – hipotezy porównawcze
4. Konflikt i jego rozstrzygnięcia. W okolice empirii
4.1. Katolicki ruch charyzmatyczny – katolickie nadzieje i obawy
4.1.1. Katolickie nowe ruchy religijne w Polsce
4.1.2. Historia katolickiego ruchu charyzmatycznego
4.1.3. Kontrowersje i konflikty wokół katolickiego ruchu charyzmatycznego w świetle publikacji katolickich
4.2. W okolice schizmy. Wybrane przykłady społeczności wywodzących się z katolickiego ruchu charyzmatycznego
4.2.1. Współczesne przypadki schizmy w Kościele rzymskokatolickim w Polsce
4.2.2. Wspólnota Chrześcijańska „Pojednanie”
4.2.3. Centrum Chrześcijańskie „Woda Życia”
4.2.4. Centrum Chrześcijańskie „Kanaan”
4.2.5. Kościół Chrześcijański „Dobra Nowina”
4.2.6. Kościół „Spichlerz”
4.2.7. Kościół Jezusa Chrystusa w Krakowie
4.3. Przyczyny i przebieg schizmy
4.3.1. Perspektywa grup mniejszościowych
4.3.2. Perspektywa grupy dominującej
4.3.3. Perspektywa badacza
4.3.4. Perspektywa historyczno-porównawcza
4.4. Kierunki i dynamika rozwoju grup schizmatyckich
4.5. Zagadnienie adekwatności przyjętego modelu teoretycznego
Zakończenie. Od „Kościoła wyboru” do „Kościoła konfliktu”?
Bibliografia
Aneksy
Indeks
Summary: In the Realm of Schisms: Evangelical CommunitiesEmerging from the Roman Catholic Charismatic Movement
