dea tej książki powstała podczas pierwszego wyjazdu do syberyjskiej Zony — otoczonego tajgą terytorium sekty wissarionowców, skupionego wokół Miasta Słońca i Góry Suchej. Na górze tej mieszka Wissarion — były pracownik milicji drogowej, który na początku lat 90. ogłosił się Chrystusem. Badania sekty rozpoczęto w roku 1999. Od tego czasu zorganizowano pięć ekspedycji. Obserwacja uczestnicząca, wywiady biograficzne i działania quasi–eksperymentalne złożyły się na studium przypadku. Studium, w którym starano się ukazać pewne marginalizowane zwykle aspekty rosyjskiej religijności, a także postawić pytania dotyczące rzeczywistości społecznej, w której sami jesteśmy zanurzeni. Ujmując natomiast rzecz mniej akademicko — książka jest socjologiczną opowieścią o buncie i cenie za ten bunt płaconej. O kontestacji młodego rosyjskiego kapitalizmu i konsumpcjonizmu, „rokendrowolowej” ucieczce religijnych kaskaderów i goryczy ponownej instytucjonalizacji, stratyfikacji i komercjalizacji ruchu. Opowieścią o utopijnym „wyjściu z Systemu” i powrocie do niego.
Jędrzej Morawiecki (ur. 1977) — reportażysta, tłumacz, podróżnik; doktor socjologii i literaturoznawstwa; współtwórca grupy Dziennikarzy Wędrownych; laureat nominacji do nagrody „Press” i wielu nagród za filmy dokumentalne, a także za reportaże radiowe o Rosji (nagroda specjalna na Krakowskim Festiwalu Filmowym, „Polska i Świat”, stypendium im. Jacka Stwory i inne); pracuje jako adiunkt w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego.
Spis treści
Wstęp
Rozdział I. Podłoże historyczne sekt rosyjskich
1.1. Fenomen kontestacji religijnej w Rosji — wprowadzenie i próba periodyzacji
1.2. Omówienie wybranych opisów historycznych sekt rosyjskich
1.3. Tradycja herezji a współczesna rzeczywistość społeczna Rosji
1.4. Geneza ruchu wissarionowców
Rozdział II. Metodologiczny
2.1. Ogólna koncepcja badawcza
2.2. Analiza Najnowszego Testamentu jako badania pilotażowe
2.3. Operacjonalizacja. Metody eksploracji Zony
2.4. Projekcja świata i komunikacji interpersonalnej. Sposób analizy materiału
2.5. Grupa w działaniu. Sposób analizy materiału
Rozdział III. Droga życiowa wissarionowców w ich własnych oczach
3.1. Świat do spotkania z Nauczycielem — krytyka rzeczywistości świeckiej
3.2. Opis momentu konwersji
3.3. Świat po konwersji w oczach wiernych
Rozdział IV. Sekta w działaniu
4.1. Relacje wewnętrzne i zewnętrzne — sposób selekcji materiału
4.2. Relacje zewnętrzne — stosunek sekty do administracji państwowej i do innych ruchów religijnych
4.3. Polityka sekty wobec mass mediów zewnętrznych
4.4. Mechanizm werbunku bezpośredniego
4.5. Agitacja kolektywna a sakroturystyka. Dwie funkcje imprez masowych
4.6. Agitacyjne komunikaty władzy symbolicznej przypisywane ikonie centralnej
4.7. Niektóre deklarowane i realne mechanizmy komunikacji wewnętrznej
4.8. Wykrywanie mowy ezopowej w komunikatach wewnętrznych
4.9. Rodziny Wioskowe i Miasto — wizja deklarowana a realne mechanizmy władzy
4.10. Ekonomia — utopia równości, kompromisy i stratyfikacja
4.11. Relacje kobieta–mężczyzna — realizacja postulowanego modelu „rodziny naturalnej”
4.12. Zagrożenia wewnątrz Zony — projekcja i realne przejawy
4.13. System edukacyjny
W miejsce wniosków
Aneks — fragmenty oficjalnego wywiadu z Wissarionem
Wykaz respondentów udzielających wywiadów autobiograficznych
Bibliografia