Niniejszy tom jest trzecim, wydanym z inspiracji pracowników Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, zbiorem studiów opisującym losy Kościołów chrześcijańskich w XX w. Pierwszy z nich, opublikowany w 2009 r., dotyczył szeroko pojętych losów Kościołów protestanckich. Kolejny, wydany rok później, opisywał w głównej mierze dzieje Kościoła rzymskokatolickiego. Ostatni, prezentowany teraz, stara się opisać losy wszystkich Kościołów chrześcijańskich. Dla reżimów totalitarnych nie miały bowiem żadnego znaczenia podziały międzykościelne. Wszystkie były traktowane w jednakowy sposób i dla wszystkich przewidziano tylko jedno miejsce, znajdujące się na tzw. „śmietniku historii”.
Historia pokazała jednak, że oba systemy antychrześcijańskie przeminęły, a Kościoły i ich wierni nadal trwają w wierze.
Jarosław Kłaczkow
Waldemar Rozynkowski